سکته مغزی

سکته مغزی، یک بحران ناگهانی و تهدیدکننده زندگی است که در اثر قطع یا کاهش جریان خون به بخشی از مغز رخ می‌دهد. این اختلال مغزی-عروقی، با از دست رفتن ناگهانی عملکردهای حیاتی مانند حرکت، گفتار و درک، زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این مقاله از کلینیک دکتر آقا میری، به بررسی ابعاد مختلف سکته مغزی از جمله اینکه سکته مغزی چه عوارضی دارد ؟ علائم هشداردهنده و روش‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم تا پایان این مقاله از کلینیک دکتر آقا میری با ما همراه باشید.

سکته مغزی چیست؟ 

سکته مغزی، یک وضعیت اورژانسی برای سلامتی است که در آن خون‌رسانی به بخشی از مغز قطع یا کاهش می‌یابد. این اختلال ناگهانی باعث می‌شود سلول‌های مغزی به دلیل نبود اکسیژن و مواد مغذی کافی، شروع به مرگ کنند. سکته مغزی می‌تواند در اثر انسداد ناگهانی یک رگ خونی یا پارگی یک رگ و خونریزی در مغز رخ دهد. علائم سکته مغزی متنوع و شامل ضعف یا بی‌حسی یک سمت بدن، مشکل در تکلم یا درک گفتار، اختلال در بینایی، سرگیجه، سردرد شدید و از دست دادن تعادل است. تشخیص و درمان سریع سکته مغزی بسیار مهم است، زیرا هر دقیقه تأخیر می‌تواند به آسیب دائمی مغز منجر شود.

انواع سکته مغزی

سکته مغزی یک عارضه بسیار خطرناک است که در آن جریان خون به بخشی از مغز قطع شده و این قطع جریان خون می‌تواند به دلیل انسداد یک رگ خونی یا پارگی آن رخ دهد. هر دو این موارد باعث آسیب به سلول‌های مغزی می‌شوند که در نهایت منجر به از دست دادن عملکردهای بدن می‌شود. انواع مختلف سکته مغزی بر اساس علت اصلی آن‌ها طبقه‌بندی می‌شوند. دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد: ایسکمیک و هموراژیک.

سکته ایسکمیک شایع‌ترین نوع است و زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون یک رگ خونی را مسدود کرده و از رسیدن خون به بخشی از مغز جلوگیری می‌کند. این لخته ممکن است در داخل رگ مغز تشکیل شود یا از جایی دیگر در بدن به مغز منتقل شود. سکته‌های ایسکمیک به دو دسته ترومبوتیک و آمبولیک تقسیم می‌شوند. سکته ترومبوتیک زمانی رخ می‌دهد که لخته خون در داخل رگ مغز تشکیل می‌شود و معمولاً در اثر تجمع پلاک در دیواره رگ‌ها ایجاد می‌شود. سکته آمبولیک زمانی رخ می‌دهد که لخته خون از جایی دیگر در بدن، مانند قلب یا رگ‌های بزرگ، به مغز منتقل می‌شود.

سکته هموراژیک زمانی رخ می‌دهد که یک رگ خونی در مغز پاره شده و خونریزی در بافت مغز ایجاد می‌کند. این خونریزی می‌تواند فشار زیادی به بافت مغز وارد کند و باعث آسیب جدی شود. سکته‌های هموراژیک معمولاً به دلیل فشار خون بالا، آنوریسم مغزی یا ناهنجاری‌های عروقی رخ می‌دهند.

علائم سکته مغزی ممکن است ناگهانی و شدید باشند و شامل ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن یا درک زبان، مشکلات بینایی، سردرد شدید، سرگیجه و از دست دادن تعادل باشد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائم سکته مغزی را تجربه کردید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. هر دقیقه‌ای که از دست می‌رود، سلول‌های مغزی بیشتری آسیب می‌بینند.

علائم سکته مغزی کدام است؟

سکته مغزی و خونریزی مغزی، یک وضعیت حاد است که می تواند باعث ناتوانی های دائمی یا حتی مرگ شود. تشخیص سریع و درمان فوری سکته مغزی بسیار مهم است. یکی از بهترین راه ها برای افزایش شانس بهبودی، آگاهی از علائم سکته مغزی است. در ادامه روش تشخیص سکته مغزی را برای شما شرح می دهیم.

• یکی از رایج ترین علائم سکته مغزی، ضعف ناگهانی در یک طرف بدن است. این ضعف ممکن است در صورت، بازو یا پا احساس شود. فرد ممکن است نتواند لبخند بزند، یک دست را بالا ببرد یا به طور مستقیم راه برود.
• سکته مغزی می تواند باعث مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار شود. فرد ممکن است کلمات را اشتباه تلفظ کند، گیج شود یا نتواند عبارات ساده را درک کند.
• تغییرات ناگهانی در بینایی، مانند تاری دید، دوبینی یا از دست دادن کامل بینایی در یک چشم یا هر دو چشم، می تواند نشانه ای از سکته مغزی باشد.
• احساس سرگیجه، عدم تعادل یا مشکل در راه رفتن می تواند از علائم سکته مغزی باشد. فرد ممکن است احساس کند که اتاق در حال چرخش است یا تعادل خود را از دست می دهد.
• سردرد شدید و ناگهانی که با سایر علائم سکته مغزی همراه باشد، می تواند یک علامت هشدار دهنده باشد. این سردرد معمولاً شدیدترین سردردی است که فرد تاکنون تجربه کرده است.
• احساس بی حسی یا مورمور شدن در یک طرف بدن، به ویژه در صورت، بازو یا پا، می تواند نشانه ای از سکته مغزی باشد.
• سکته مغزی می تواند باعث تغییرات ناگهانی در خلق و خو یا رفتار فرد شود. فرد ممکن است گیج، سردرگم یا تحریک پذیر شود.
• مشکل در بلع غذا یا مایعات می تواند از علائم سکته مغزی باشد.

درمان سکته مغزی

بر اساس اطلاعات سایت Cleveland Clinic سکته مغزی، یک اورژانس پزشکی است که نیازمند مداخله سریع و دقیق است. درمان این بیماری به نوع سکته، شدت آن و ناحیه آسیب دیده مغز بستگی دارد. هدف اصلی درمان، محدود کردن آسیب مغزی، حفظ عملکردهای حیاتی و کمک به بیمار برای بازگشت به بهترین کیفیت زندگی ممکن است.

درمان‌های اولیه

اولین و مهم‌ترین مرحله درمان، بازگرداندن جریان خون به ناحیه آسیب دیده مغز است. این کار معمولاً با استفاده از داروهای انحلال دهنده لخته خون انجام می‌شود. همچنین، ممکن است از روش‌هایی مانند برداشتن لخته استفاده شود. اکسیژن درمانی، کنترل فشار خون و تنظیم قند خون نیز از جمله اقدامات درمانی اولیه هستند.

درمان‌های توان‌بخشی

پس از تثبیت وضعیت بیمار، مرحله توان‌بخشی آغاز می‌شود. توان‌بخشی شامل تمرینات فیزیکی، کاردرمانی و گفتاردرمانی است. هدف از توان‌بخشی، بهبود حرکت، هماهنگی، قدرت عضلات، گفتار، بلع و سایر عملکردهای آسیب دیده است. همچنین، درمانگران به بیمار کمک می‌کنند تا مهارت‌های زندگی روزمره خود را بازیابد. توان‌بخشی یکی از مهم‌ترین مراحل درمان سکته مغزی است. هدف از توان‌بخشی، کمک به بیمار برای بهبود عملکردهای از دست رفته و بازگشت به زندگی روزمره است. توان‌بخشی معمولاً شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی است. فیزیوتراپی به بهبود حرکت و تعادل بیمار کمک می‌کند، کاردرمانی به بهبود مهارت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن و غذا خوردن کمک می‌کند و گفتاردرمانی به بهبود توانایی صحبت کردن و بلع کمک می‌کند.

درمان دارویی

علاوه بر داروهای انحلال دهنده لخته خون، داروهای دیگری نیز برای درمان سکته مغزی استفاده می‌شود. این داروها شامل داروهای ضد انعقاد، داروهای کاهش دهنده چربی خون و داروهای کنترل فشار خون می‌شوند. این داروها به جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید و کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی مجدد کمک می‌کنند.  

جراحی

در برخی موارد، ممکن است به جراحی نیاز باشد. جراحی ممکن است برای برداشتن لخته خون بزرگ، ترمیم رگ‌های خونی آسیب دیده یا کاهش فشار داخل جمجمه انجام شود.

هرچه درمان سکته مغزی زودتر آغاز شود، احتمال بهبودی کامل بیشتر است. بنابراین، در صورت مشاهده علائم سکته مغزی مانند ضعف ناگهانی یک طرف بدن، اختلال در گفتار، از دست دادن بینایی، سردرد شدید و ناگهانی، سرگیجه و از دست دادن تعادل، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید.

مراجعه به کلینیک فوق تخصص مغز و اعصاب دکتر آقامیری

سکته مغزی شدید، یک بحران جدی است که می‌تواند عوارض طولانی‌مدتی از جمله فلج، اختلال در گفتار، مشکلات بینایی و اختلالات شناختی را به همراه داشته باشد. برای بهبود کیفیت زندگی پس از سکته مغزی، مراجعه به یک کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب بسیار ضروری است. کلینیک دکتر آقامیری با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های تشخیصی و درمانی، به بیماران مبتلا به سکته مغزی و سایر اختلالات عصبی خدمات تخصصی ارائه می‌دهد. تیم متخصص این کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب با ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، برنامه درمانی جامعی را را طراحی می‌کنند که شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و سایر مداخلات درمانی است. این برنامه‌ها به بیماران کمک می‌کنند تا عملکردهای از دست رفته را بازیابند و به استقلال بیشتری دست یابند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار سکته مغزی شده‌اید یا با هرگونه مشکل مغزی دیگری مانند میگرن مواجه هستید، بدون اتلاف وقت به بهترین متخصص مغز و اعصاب  مراجعه کنید تا از بهترین خدمات درمانی بهره‌مند شوید. با تماس با شماره تلفن کلینیک یا مراجعه به وبسایت، می‌توانید نوبت ویزیت خود را رزرو کنید و گام مهمی در جهت بهبودی و بازگشت به زندگی عادی بردارید.

روش پیشگیری از سکته مغزی

سکته مغزی، یک بیماری جدی است که می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری بر روی زندگی فرد و خانواده‌اش بگذارد. با اتخاذ سبک زندگی سالم و رعایت برخی نکات مهم، می‌توان خطر ابتلا به سکته مغزی را به طور قابل توجهی کاهش داد.

یکی از مهم‌ترین عوامل خطر سکته مغزی، فشار خون بالا است. کنترل فشار خون با استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از سکته مغزی دارد. همچنین، ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل نیز از عوامل کلیدی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند.

رژیم غذایی سالم و متعادل، سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم چرب، به کنترل فشار خون، کاهش سطح کلسترول و حفظ وزن سالم کمک می‌کند. همچنین، کاهش مصرف نمک، چربی‌های اشباع و قندهای افزوده نیز در پیشگیری از سکته مغزی موثر است.

فعالیت بدنی منظم و ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا و دوچرخه‌سواری، به بهبود گردش خون، کاهش فشار خون و کلسترول، و کنترل وزن کمک می‌کنند. حتی فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی روزانه نیز می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت قلب و عروق داشته باشد.

بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و اختلالات ریتم قلب نیز از عوامل خطر سکته مغزی هستند. بنابراین، کنترل این بیماری‌ها با همکاری پزشک و مصرف داروهای تجویز شده، ضروری است.

مراجعه منظم به پزشک برای انجام معاینات دوره‌ای و کنترل عوامل خطر، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از سکته مغزی دارد. پزشک می‌تواند با بررسی وضعیت سلامت شما، خطر ابتلا به سکته مغزی را ارزیابی کرده و توصیه‌های لازم برای کاهش این خطر را ارائه دهد.

با توجه نمودن به این اقدامات پیشگیرانه، می‌توانید از خود و عزیزانتان در برابر خطر سکته مغزی محافظت کنید و از زندگی سالم و طولانی‌تری لذت ببرید.

سخن پایانی

سکته مغزی، همچون طوفانی ناگهانی، زندگی افراد را دگرگون کرده و می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری از جمله ناتوانی‌های دائمی و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. با آگاهی از علائم هشداردهنده سکته مغزی و اقدام سریع در صورت بروز آن‌ها، می‌توان از آسیب‌های جدی به مغز جلوگیری کرد. درمان‌های نوین و توان‌بخشی پس از سکته مغزی، به بهبود کیفیت زندگی افرادی که این تجربه تلخ را پشت سر گذاشته‌اند، کمک شایانی می‌کند. سکته مغزی و خونریزی مغزی از جمله مشکلاتی هستند که می‌توانند باعث مرگ یا عوارض جدی شوند، به‌ویژه اگر سکته مغزی شدید باشد یا برای بار دوم رخ دهد. روش‌های تشخیص و پیشگیری از سکته مغزی، به‌خصوص در جوانان، می‌توانند نقشی کلیدی در کاهش عوارض این بیماری ایفا کنند. بنابراین پیگیری منظم وضعیت سلامت و رعایت توصیه‌های پزشک، برای حفظ سلامت مغز و جلوگیری از عوارض بعدی، ضروری است.