سردرد در دوران قاعدگی، تجربه‌ای آشنا برای بسیاری از زنان در سراسر جهان است. این نوع سردرد که اغلب با نام سردرد هورمونی شناخته می‌شود، می‌تواند از یک ناراحتی خفیف تا یک درد طاقت‌فرسا متغیر باشد و به طور قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را در این دوران تحت تأثیر قرار دهد. درک علل زمینه‌ای این نوع سردرد و آشنایی با روش‌های تسکین آن، از اهمیت بالایی برخوردار است تا زنان بتوانند این دوره را با کمترین میزان ناراحتی سپری کنند. تغییرات هورمونی، به ویژه کاهش سطح استروژن قبل و در طول قاعدگی، به عنوان عامل اصلی بروز این سردردها شناخته می‌شود. این مقاله به بررسی جامع علل سردرد در دوران پریود، انواع مختلف آن، راهکارهای غیردارویی و دارویی برای تسکین درد، و همچنین بهترین داروهای مسکن موجود برای این نوع سردرد خواهد پرداخت.
علت سردرد در پریودی چیست؟
همانطور که اشاره شد، تغییرات هورمونی، به ویژه نوسانات سطح استروژن، مهم‌ترین عامل در بروز سردردهای قاعدگی محسوب می‌شوند. با این حال، برای درک بهتر این ارتباط، لازم است تا به جزئیات بیشتری در مورد نقش هورمون‌ها و سایر عوامل دخیل بپردازیم.
- سطح استروژن معمولاً در نیمه اول چرخه افزایش یافته و قبل از شروع قاعدگی به طور ناگهانی کاهش می‌یابد. این کاهش ناگهانی سطح استروژن، به ویژه در افرادی که مستعد هستند، می‌تواند باعث بروز سردرد شود. استروژن بر مواد شیمیایی مغز از جمله سروتونین تأثیر می‌گذارد. سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که در تنظیم خلق و خو، خواب و درد نقش دارد. کاهش سطح استروژن می‌تواند منجر به کاهش سطح سروتونین شود که این امر می‌تواند باعث بروز سردرد یا تشدید آن شود.
- علاوه بر استروژن، تغییرات در سطح پروژسترون نیز ممکن است در بروز سردردهای قاعدگی نقش داشته باشد، اگرچه نقش آن به اندازه استروژن واضح نیست. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که افزایش پروژسترون در نیمه دوم چرخه قاعدگی و سپس کاهش آن قبل از پریود نیز می‌تواند در ایجاد سردرد مؤثر باشد.
بهترین قرص برای سردرد پریودی
انتخاب بهترین قرص برای سردرد پریودی به نوع و شدت سردرد و همچنین وضعیت سلامت فرد بستگی دارد. به طور کلی، مسکن‌های بدون نسخه می‌توانند برای سردردهای خفیف تا متوسط مؤثر باشند، در حالی که برای سردردهای شدیدتر مانند میگرن قاعدگی، ممکن است نیاز به داروهای تجویزی باشد.
مسکن‌های بدون نسخه
مسکن‌های بدون نسخه (OTC) معمولاً اولین خط درمان برای سردردهای قاعدگی خفیف تا متوسط هستند. این داروها به راحتی در دسترس بوده و می‌توانند به طور مؤثری درد را تسکین دهند.
استامینوفن (پاراستامول)
استامینوفن یک مسکن رایج است که می‌تواند به کاهش درد کمک کند. این دارو معمولاً عوارض جانبی کمی دارد و برای اکثر افراد بی‌خطر است، اما در دوزهای بالا می‌تواند به کبد آسیب برساند. استامینوفن بیشتر برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط مؤثر است و ممکن است برای سردردهای شدیدتر مانند میگرن به اندازه کافی قوی نباشد.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین، علاوه بر تسکین درد، دارای خواص ضدالتهابی نیز هستند. این داروها با کاهش تولید پروستاگلاندین‌ها، مواد شیمیایی که در ایجاد درد و التهاب نقش دارند، عمل می‌کنند. NSAIDها معمولاً برای سردردهای قاعدگی، به ویژه سردردهای تنشی و میگرن‌های خفیف تا متوسط، مؤثر هستند. با این حال، مصرف طولانی‌مدت یا دوزهای بالای NSAIDها می‌تواند عوارض جانبی مانند مشکلات گوارشی، افزایش خطر خونریزی و مشکلات قلبی عروقی ایجاد کند. بنابراین، بهتر است این داروها را با کمترین دوز مؤثر و برای کوتاه‌ترین زمان ممکن مصرف کنید.
درمان سریع سردرد پریود
سردردهای قاعدگی اغلب به دلیل نوسانات هورمونی، به ویژه کاهش استروژن قبل از شروع قاعدگی رخ می‌دهند. برای تسکین سریع، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کنید که به کاهش التهاب و درد کمک می‌کنند. قرار دادن کمپرس سرد روی پیشانی یا شقیقه‌ها نیز می‌تواند به تسکین درد کمک کند. علاوه بر این، استراحت کافی در یک اتاق تاریک و ساکت و نوشیدن آب فراوان می‌تواند در کاهش شدت سردرد مؤثر باشد. در برخی موارد، مصرف داروهای ضد میگرن تجویزی یا درمان‌های هورمونی تحت نظر پزشک ممکن است ضروری باشد.
راهکارهای غیردارویی برای تسکین سردرد پریودی
علاوه بر داروها، راهکارهای غیردارویی نیز می‌توانند در تسکین سردردهای قاعدگی مؤثر باشند و به عنوان مکمل درمان‌های دارویی مورد استفاده قرار گیرند.
استراحت و مدیریت استرس
استراحت کافی و مدیریت استرس نقش مهمی در پیشگیری و تسکین سردردهای قاعدگی دارند. کمبود خواب و استرس می‌توانند باعث تشدید سردرد شوند. بنابراین، سعی کنید در طول دوران قاعدگی به میزان کافی بخوابید و از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق برای کاهش تنش استفاده کنید. ایجاد یک برنامه منظم برای خواب و بیداری و اجتناب از فعالیت‌های استرس‌زا در صورت امکان می‌تواند مفید باشد.
کمپرس سرد یا گرم
استفاده از کمپرس سرد یا گرم بر روی پیشانی، شقیقه‌ها یا گردن می‌تواند به تسکین درد سردرد کمک کند. کمپرس سرد می‌تواند با بی‌حس کردن ناحیه و کاهش التهاب، درد را کاهش دهد. برای استفاده از کمپرس سرد، یک کیسه یخ یا یک پارچه مرطوب سرد را به مدت 15 تا 20 دقیقه بر روی ناحیه مورد نظر قرار دهید. کمپرس گرم می‌تواند با شل کردن عضلات منقبض شده، به ویژه در سردردهای تنشی، درد را تسکین دهد. برای استفاده از کمپرس گرم، یک حوله گرم یا یک بطری آب گرم را به مدت مشابه بر روی ناحیه دردناک قرار دهید. برخی افراد ممکن است با امتحان هر دو روش، متوجه شوند که کدام یک برای آن‌ها مؤثرتر است.
تغییرات در سبک زندگی
ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به کاهش فراوانی و شدت سردردهای قاعدگی کمک کند. حفظ یک رژیم غذایی سالم و متعادل، نوشیدن مقدار کافی آب برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، و انجام فعالیت بدنی منظم (البته با شدت کم در دوران قاعدگی) از جمله این تغییرات هستند. اجتناب از مصرف بیش از حد کافئین و الکل، و همچنین شناسایی و دوری از محرک‌های غذایی سردرد (مانند شکلات و پنیرهای کهنه) نیز می‌تواند مفید باشد.
سردرد پریودی چگونه است؟
سردردهایی که در دوران قاعدگی تجربه می‌شوند، می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند. شناخت نوع سردرد می‌تواند در انتخاب بهترین روش درمانی کمک‌کننده باشد.
سردرد تنشی در پریودی
سردرد تنشی یکی از شایع‌ترین انواع سردرد است که می‌تواند در دوران قاعدگی نیز رخ دهد. این نوع سردرد معمولاً به صورت درد مبهم و فشاری در ناحیه سر، به ویژه در پیشانی، شقیقه‌ها یا پشت سر احساس می‌شود. درد معمولاً خفیف تا متوسط است و معمولاً با فعالیت بدنی تشدید نمی‌شود. سردردهای تنشی اغلب با استرس، اضطراب و تنش عضلانی مرتبط هستند. در دوران قاعدگی، تغییرات هورمونی و علائم جسمی مانند درد و گرفتگی عضلات می‌توانند منجر به افزایش تنش عضلانی و در نتیجه بروز سردرد تنشی شوند. این نوع سردرد معمولاً به درمان‌های مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن پاسخ خوبی می‌دهد.
میگرن قاعدگی
میگرن قاعدگی نوع خاصی از میگرن است که به طور مستقیم با چرخه قاعدگی مرتبط است. این نوع میگرن معمولاً در حوالی شروع قاعدگی، یعنی دو روز قبل یا سه روز بعد از شروع خونریزی، رخ می‌دهد. میگرن قاعدگی معمولاً شدیدتر از سردرد تنشی است و می‌تواند با علائم دیگری مانند درد ضربان‌دار در یک طرف سر، تهوع، استفراغ، حساسیت به نور (فتوفوبیا) و حساسیت به صدا (فونوفوبیا) همراه باشد. حملات میگرن می‌تواند چند ساعت تا چند روز طول بکشد و به طور قابل توجهی فعالیت‌های روزمره فرد را مختل کند. کاهش سطح استروژن قبل از قاعدگی به عنوان عامل اصلی در بروز میگرن قاعدگی شناخته می‌شود. درمان میگرن قاعدگی ممکن است شامل استفاده از مسکن‌های بدون نسخه یا داروهای تخصصی میگرن مانند تریپتان‌ها باشد که باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
سایر انواع سردرد در دوران پریودی
اگرچه سردرد تنشی و میگرن شایع‌ترین انواع سردرد در دوران قاعدگی هستند، اما انواع دیگری از سردرد نیز ممکن است در این دوران تجربه شوند. برای مثال، برخی زنان ممکن است دچار سردردهای ناشی از تغییرات سینوسی شوند که با علائمی مانند گرفتگی بینی و درد در ناحیه صورت همراه است. همچنین، سردردهای ناشی از کم‌آبی بدن یا تغییرات در رژیم غذایی نیز می‌توانند در دوران پریود رخ دهند. در صورتی که سردردهای قاعدگی به طور مداوم شدید باشند یا با علائم غیرمعمول دیگری همراه باشند، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و دریافت درمان مناسب ضروری است. پزشک می‌تواند با بررسی سابقه پزشکی و انجام معاینات لازم، علت دقیق سردرد را تشخیص داده و بهترین راهکار درمانی را توصیه کند.
مراجعه به کلینیک فوق تخصص مغز و اعصاب دکتر آقامیری
مراجعه به کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب دکتر آقامیری، انتخابی هوشمندانه برای دریافت تخصصی‌ترین خدمات در حوزه سلامت سیستم عصبی است. دکتر آقامیری با بهره‌گیری از دانش روز و تجربه ارزشمند خود، رویکردی جامع و بیمارمحور در تشخیص و درمان بیماری‌های مغز، نخاع و اعصاب محیطی و سردرد هورمونی و سردرد گردنی ارائه می‌دهند. این کلینیک با تمرکز بر ارائه خدمات فوق تخصصی، امکان دسترسی به پیشرفته‌ترین روش‌های تشخیصی و درمانی را برای بیماران فراهم آورده و با ایجاد محیطی آرام و حرفه‌ای، تلاش دارد تا تجربه‌ای متفاوت و مؤثر را برای مراجعین رقم بزند. انتخاب این مرکز، اطمینان از دریافت بهترین مراقبت‌های نورولوژیک را به همراه خواهد داشت.
بدون دیدگاه