سردرد یکی از شکایات شایع در دوران بارداری است که می‌تواند برای بسیاری از زنان باردار نگران‌کننده باشد. در حالی که بیشتر سردردهای بارداری بی‌ضرر هستند و به تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی بدن در این دوران مربوط می‌شوند، آگاهی از زمان شروع، علائم و نشانه‌های هشداردهنده می‌تواند به حفظ سلامت مادر و جنین کمک کند. این مقاله به بررسی جامع سردردهای بارداری می‌پردازد، از زمان شروع احتمالی و علائم رایج گرفته تا علل مختلف و نشانه‌هایی که نیاز به توجه پزشکی فوری دارند.
انواع شایع سردرد در بارداری
در دوران بارداری، زنان ممکن است انواع مختلفی از سردرد را تجربه کنند که هر کدام ویژگی‌ها و علل خاص خود را دارند. سه نوع رایج سردرد در بارداری عبارتند از: سردردهای تنشی، میگرن و سردردهای ثانویه.
- سردردهای تنشی شایع‌ترین نوع سردرد در بارداری هستند و معمولاً به صورت درد مبهم و فشارنده در ناحیه سر، گردن و شانه‌ها احساس می‌شوند. این نوع سردردها اغلب با استرس، خستگی و کمبود خواب مرتبط هستند.
- میگرن نیز می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد یا در زنانی که سابقه میگرن دارند، تغییر کند. میگرن معمولاً به صورت درد ضربان‌دار در یک طرف سر همراه با علائمی مانند تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا ظاهر می‌شود.
- سردردهای ثانویه، نوعی از سردرد هستند که ناشی از یک بیماری زمینه‌ای دیگر مانند فشار خون بالا، پره اکلامپسی یا عفونت می‌باشند و نیازمند توجه پزشکی فوری هستند.
سردردهای تنشی در بارداری
سردردهای تنشی در دوران بارداری اغلب به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش وزن، استرس و تغییر در الگوهای خواب ایجاد می‌شوند. این نوع سردرد معمولاً به تدریج شروع شده و به صورت درد خفیف تا متوسط در هر دو طرف سر احساس می‌شود. ممکن است فرد احساس فشار یا تنگی در اطراف سر داشته باشد، گویی یک نوار محکم دور سرش بسته شده است. درد معمولاً با فعالیت بدنی تشدید نمی‌شود و ممکن است با استراحت و تکنیک‌های آرام‌سازی بهبود یابد. تشخیص سردرد تنشی معمولاً بر اساس شرح حال بیمار و رد سایر علل احتمالی صورت می‌گیرد. در صورت تکرار یا شدت یافتن سردردهای تنشی، مشورت با پزشک برای بررسی دقیق‌تر و دریافت راهکارهای مناسب برای مدیریت درد ضروری است.
میگرن در بارداری
تأثیر بارداری بر میگرن در زنان مختلف متفاوت است. برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری کاهش در تعداد و شدت حملات میگرنی را تجربه کنند، در حالی که در برخی دیگر ممکن است میگرن بدتر شود یا برای اولین بار در این دوران ظاهر شود. میگرن معمولاً با درد ضربان‌دار شدید در یک طرف سر همراه است و ممکن است با علائمی مانند اختلالات بینایی (مانند دیدن نورهای چشمک‌زن یا خطوط زیگزاگی)، تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور (فتوفوبیا) و صدا (فونوفوبیا) همراه باشد. حملات میگرنی می‌توانند از چند ساعت تا چند روز طول بکشند و به طور قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهند. مدیریت میگرن در دوران بارداری نیازمند رویکردی محتاطانه است، زیرا برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان میگرن ممکن است برای جنین مضر باشند.
سردرد در بارداری نشانه چیست؟
سردرد در بارداری می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون، استرس، کمبود خواب، کم‌آبی بدن، افت قند خون یا قطع مصرف کافئین باشد، به‌ویژه در سه ماهه اول بارداری شایع‌تر است. در سه ماهه دوم و سوم، سردردهای شدید و ناگهانی می‌توانند نشانه‌ای از افزایش فشار خون یا پره‌اکلامپسی باشند که نیازمند توجه فوری پزشکی است. همچنین، اگر سردرد با علائمی مانند تاری دید، درد در قسمت بالای شکم، تهوع یا تورم ناگهانی همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود تا از عدم وجود مشکلات جدی اطمینان حاصل شود.
سردرد اوایل بارداری چگونه است؟
سردردهای اوایل بارداری اغلب به صورت یک درد مبهم و فراگیر در سر تجربه می‌شوند که می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی و افزایش حجم خون در بدن باشد. این نوع سردرد معمولاً با علائمی همچون خستگی شدید، استرس و فشار چشم همراه است و ممکن است در برخی موارد به دلیل احتقان بینی و آبریزش، علائم سردردهای سینوسی را نیز تقلید کند. شدت این سردردها معمولاً خفیف تا متوسط بوده و در طول روز متغیر است.
درمان خانگی سردرد در بارداری
با توجه به حساست دوران بارداری استفاده از روش های خانگی بهترین راه برای درمان سردر است.
استراحت در یک اتاق تاریک
دراز کشیدن در یک اتاق ساکت و تاریک می‌تواند به کاهش تحریکات حسی که سردرد را تشدید می‌کنند، کمک کند و فرصتی برای استراحت و بهبودی فراهم آورد.
کمپرس سرد یا گرم
قرار دادن کمپرس سرد بر روی پیشانی یا شقیقه‌ها می‌تواند به کاهش التهاب و انقباض عروق خونی کمک کرده و درد را تسکین دهد، در حالی که کمپرس گرم بر روی گردن و شانه‌ها می‌تواند تنش عضلانی را که اغلب با سردرد مرتبط است، کاهش دهد.
نوشیدن آب کافی
کم‌آبی بدن یکی از علل شایع سردرد در دوران بارداری است، بنابراین اطمینان از مصرف کافی مایعات در طول روز برای حفظ تعادل الکترولیت‌ها و جلوگیری از سردرد بسیار مهم است.
تغذیه منظم
افت قند خون ناشی از وعده‌های غذایی نامنظم می‌تواند باعث سردرد شود؛ خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر به حفظ سطح قند خون ثابت کمک کرده و از بروز سردرد جلوگیری می‌کند.
علائم و نشانه‌های سردرد بارداری
علائم و نشانه‌های سردرد در بارداری بسته به نوع سردرد می‌تواند متفاوت باشد.
- سردردهای تنشی معمولاً با درد مبهم و فشارنده در هر دو طرف سر مشخص می‌شوند. این درد ممکن است به گردن و شانه‌ها نیز انتشار یابد.
- فرد ممکن است احساس کند که یک نوار محکم دور سرش بسته شده است. درد معمولاً خفیف تا متوسط است و با فعالیت بدنی تشدید نمی‌شود.
- علائم دیگری مانند حساسیت به نور یا صدا به ندرت در سردردهای تنشی دیده می‌شود. این نوع سردرد معمولاً به تدریج شروع شده و ممکن است چند ساعت یا چند روز طول بکشد.
علائم میگرن در بارداری
میگرن در بارداری معمولاً با درد ضربان‌دار شدید در یک طرف سر همراه است. این درد می‌تواند بسیار ناتوان‌کننده باشد و با فعالیت بدنی تشدید شود. علاوه بر درد، علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ، حساسیت شدید به نورو صدا نیز ممکن است وجود داشته باشد. برخی از زنان قبل از شروع حمله میگرنی، علائمی به نام اورا را تجربه می‌کنند که شامل اختلالات بینایی، احساس سوزن سوزن شدن یا ضعف در یک طرف بدن و مشکلات گفتاری می‌شود. حملات میگرنی معمولاً چند ساعت تا چند روز طول می‌کشند.
نشانه‌های هشداردهنده سردرد در بارداری
برخی از علائم همراه با سردرد در دوران بارداری می‌توانند نشانه‌های هشداردهنده باشند و نیاز به توجه پزشکی فوری دارند. این نشانه‌ها عبارتند از:
شروع ناگهانی و شدید سردرد: سردردی که به طور ناگهانی و با شدت بسیار زیاد شروع می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی مانند خونریزی مغزی یا پارگی آنوریسم باشد.
سردرد همراه با تب و سفتی گردن: این علائم ممکن است نشان‌دهنده عفونت‌هایی مانند مننژیت باشند.
سردرد همراه با تغییرات بینایی: تاری دید، دوبینی، از دست دادن موقت بینایی یا دیدن هاله‌های نورانی می‌تواند ناشی از پره اکلامپسی یا سایر مشکلات عصبی باشد.
سردرد همراه با ضعف یا بی‌حسی در اندام‌ها: این علائم ممکن است نشان‌دهنده سکته مغزی یا سایر مشکلات عصبی باشند.
سردرد همراه با تشنج یا تغییر در سطح هوشیاری: این علائم بسیار جدی هستند و نیاز به مداخله پزشکی فوری دارند.
سردرد مداوم که با درمان‌های معمول بهبود نمی‌یابد: اگر سردرد شما شدید است و به مسکن‌های معمول پاسخ نمی‌دهد، باید توسط پزشک بررسی شود.
سردرد جدید در سه ماهه سوم بارداری: بروز سردرد برای اولین بار در سه ماهه سوم بارداری، به ویژه اگر با افزایش فشار خون و سایر علائم پره اکلامپسی همراه باشد، نیازمند بررسی فوری است.
علل سردرد در بارداری
علل سردرد در دوران بارداری می‌تواند متنوع باشد و بسته به زمان بارداری و شرایط فرد متفاوت است.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی، به ویژه افزایش سطح استروژن و پروژسترون در اوایل بارداری، یکی از شایع‌ترین علل سردرد در سه ماهه اول است. این هورمون‌ها می‌توانند بر سیستم عصبی و عروق خونی تأثیر گذاشته و باعث سردرد شوند. با تثبیت سطح هورمون‌ها در سه ماهه دوم، سردردهای ناشی از تغییرات هورمونی معمولاً کاهش می‌یابند.
افزایش حجم خون
در دوران بارداری، حجم خون در بدن مادر به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد تا نیازهای جنین در حال رشد را تأمین کند. این افزایش حجم خون می‌تواند منجر به تغییراتی در سیستم گردش خون و بروز سردرد شود.
تغییرات عاطفی و استرس
بارداری می‌تواند با تغییرات عاطفی و استرس همراه باشد. نگرانی در مورد سلامت جنین، زایمان و تغییرات در زندگی پس از تولد نوزاد می‌تواند منجر به افزایش استرس و اضطراب و در نتیجه بروز سردردهای تنشی شود.
کمبود خواب
بسیاری از زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی، ناراحتی‌های جسمی و نیاز به دفع مکرر ادرار در طول شب، دچار کمبود خواب و خستگی می‌شوند. کمبود خواب می‌تواند یکی از عوامل مهم در بروز سردرد باشد.
افزایش فشار خون
افزایش فشار خون در دوران بارداری، به ویژه اگر با علائم دیگری مانند پروتئین در ادرار و ورم همراه باشد (پره اکلامپسی)، می‌تواند منجر به سردردهای شدید شود. پره اکلامپسی یک عارضه جدی بارداری است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
برای سردرد در بارداری چه قرصی بخوریم؟
در صورت عدم تسکین سردرد با روش‌های غیردارویی، ممکن است پزشک مصرف برخی داروهای مسکن را توصیه کند که برای استفاده در دوران بارداری بی‌خطر هستند. استامینوفن (پاراستامول) معمولاً به عنوان اولین خط درمان برای سردردهای خفیف تا متوسط در بارداری در نظر گرفته می‌شود. مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن معمولاً در سه ماهه اول و دوم بارداری با احتیاط و تحت نظر پزشک مجاز است، اما مصرف آن‌ها در سه ماهه سوم بارداری به دلیل خطر عوارض برای جنین توصیه نمی‌شود. برای درمان میگرن در بارداری، پزشک ممکن است داروهای خاصی را تجویز کند که برای استفاده در این دوران بی‌خطر باشند. مهم است که از مصرف هرگونه دارو بدون مشورت با پزشک در دوران بارداری خودداری کنید. بهترین قرص میگرن و سردرد هورمونی از دیگر مقالات سایت ماست.
مراجعه به کلینیک فوق تخصص مغز و اعصاب دکتر آقامیری
کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب دکتر آقامیری، با بهره‌گیری از دانش روز و تجربه‌ی متخصصین برجسته، در تشخیص و درمان بیماری‌های پیچیده سیستم عصبی خدمات تخصصی ارائه می‌دهد؛ از سردردهای مزمن و میگرن گرفته تا اختلالات حرکتی، صرع، ام‌اس و سکته مغزی، این مرکز با رویکردی جامع و فردی، بهترین راهکارهای درمانی را برای بهبود کیفیت زندگی بیماران به کار می‌گیرد و با تاکید بر ارتقاء سلامت مغز و اعصاب، محیطی آرام و حرفه‌ای را برای مراجعین فراهم آورده است.
بدون دیدگاه